تجزیه پایداری عملکرد علوفه agropyron intermedium با روش gge بای پلات و روش های ناپارامتری

به منظور بررسی پایداری عملکرد علوفه 11 اکسشن از گونه ی agropyron intermedium آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار در دو محیط آبیاری نرمال و دیم در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، واقع در شهرستان اسلام آباد غرب، به مدت دو سال انجام شد. عملکرد علوفه ی خشک بر حسب کیلوگرم در هکتار محاسبه شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرات اصلی مکان، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × مکان در سطح 1% معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین به روش دانکن در سطح 5% نشان داد که ژنوتیپ های g3، g4 و g5 دارای بیشترین عملکرد علوفه بودند و کمترین عملکرد علوفه مربوط به ژنوتیپ های g1، g6 و g10 بود. بر اساس آماره-های ناپارامتری ژنوتیپ های g3، g4، g5 و g11 کمترین پایداری بر اساس اکثر آماره ها داشتند. ژنوتیپ-های g9، g8 و g6 بر اساس اکثر آماره ها دارای پایداری متوسطی بودند و ژنوتیپ های g1، g2، g7 و g10 پایدارترین گروه برای تولید علوفه بر اساس اکثر آماره ها بودند در مجموع بر اساس روش های ناپارامتری و با در نظر داشتن میانگین عملکرد علوفه دو ژنوتیپ g8 و g9 با داشتن پایداری متوسط و عملکرد علوفه نسبتاً مطلوب قابل توجه بودند. تجزیه بای پلات gge انجام شد و دو مولفه اول حاصل از اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و اثر ژنوتیپ در مجموع 37/99 درصد از واریانس موجود در ساختار داده های حاصل از انحراف از اثر محیط را توجیه نمودند. مولفه اول 75/81% و مولفه دوم 62/17% از واریانس موجود را تبیین نمودند. نتیجه تجزیه واریانس مدل افزایشی نشان داد که اثرات اصلی محیط، ژنوتیپ در سطح 1% و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط در سطح 5% معنی دار بود و بیشترین سهم از واریانس کل به اثر اصلی محیط اختصاص داشت. 79/6% از واریانس کل به اثر متقابل و 05/11% به اثر اصلی ژنوتیپ اختصاص داشت. در مجموع ژنوتیپ های ژنوتیپ g3 و g4 به عنوان ژنوتیپ های سازگار به شرایط دیم و ژنوتیپ هایg5، g11 به عنوان مواد ژنتیکی مناسب برای مطالعات آبی در شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه قابل توجه بودند. در نهایت ژنوتیپ های g3 و g4 به عنوان ژنوتیپ های پایدار با عملکرد علوفه مطلوب قابل معرفی در شرایط آب و هوایی استان کرمانشاه می باشند. بررسی محیط ها نیز نشان داد که ارزیابی ژنوتیپ های گونه مورد مطالعه در شرایط آبی می تواند در جهت بروز حداکثر توان ژنتیکی ژنوتیپ-ها در بررسی های تنوع ژنتیکی مفید باشد.